ตำนานเฒ่าประมงตกปลา (渔翁得利) หรือ "หยวีอู๋เต๋อลี่" เป็นหนึ่งในตำนานจีนโบราณที่มีความหมายลึกซึ้งแฝงด้วยสัญลักษณ์ของภูมิปัญญาและการใช้โอกาส ตำนานนี้เป็นที่มาของสำนวนที่หมายถึง "ผู้ที่ได้รับประโยชน์จากความขัดแย้งของผู้อื่น" อย่างไรก็ตาม เฒ่าประมงตกปลามักถูกตีความในหลายแง่มุม ไม่ว่าจะเป็นในฐานะตัวแทนของนักปราชญ์ ผู้มีสติปัญญา หรือผู้ที่รู้จักใช้โอกาสอย่างชาญฉลาด
 

ตำนานของเฒ่าประมงตกปลา

มีนกกระสาที่พยายามจับหอยที่เกยหาด ในขณะที่หอยพยายามปิดเปลือกเพื่อต่อสู้กับนกกระสา ทั้งสองต่างไม่ยอมปล่อยกัน และตกอยู่ในสภาวะที่ใครก็ไม่ชนะ พวกมันเหน็ดเหนื่อยจากการต่อสู้กันเอง ขณะนั้นเอง เฒ่าประมงผู้ชาญฉลาดเห็นเหตุการณ์ก็ได้ใช้โอกาสนี้จับทั้งนกกระสาและหอยไปพร้อมกันโดยง่าย เหตุการณ์นี้กลายเป็นสำนวน "หยวีอู๋เต๋อลี่" ซึ่งหมายถึง "ผู้ที่ได้รับประโยชน์จากความขัดแย้งของผู้อื่น"
 

ลักษณะของเฒ่าประมงตกปลา

1. รูปลักษณ์ภายนอก

   • เฒ่าประมงมักจะถูกพรรณนาด้วยรูปลักษณ์ของชายชรา มีเคราขาวยาว ใบหน้าที่ดูมีความสุขและเต็มไปด้วยความสงบเสงี่ยม ใส่ชุดผ้าธรรมดาที่เหมาะกับอาชีพของเขา โดยทั่วไปจะสวมเสื้อผ้าแบบชาวประมงโบราณที่มีเนื้อหยาบและดูเรียบง่าย
   • เขามักจะถือคันเบ็ดตกปลาหรืออุปกรณ์จับปลาอื่น ๆ เช่น ตะกร้าใส่ปลา สื่อถึงความชาญฉลาดและความมุ่งมั่นในการทำงาน
      

2. พาหนะและฉากรอบตัว

   • เฒ่าประมงมักถูกวาดในฉากที่แสดงถึงแม่น้ำหรือลำธาร ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของความสงบและความมั่งคั่งตามธรรมชาติ
   • บางภาพเขาอาจนั่งบนเรือไม้เล็ก ๆ หรืออยู่ริมฝั่งแม่น้ำ ท่ามกลางธรรมชาติอันเงียบสงบ สื่อถึงการมีชีวิตที่เรียบง่ายแต่เปี่ยมด้วยสติปัญญา
      

3. คันเบ็ดและปลา

   • คันเบ็ดของเขาไม่ใช่แค่เครื่องมือทำมาหากิน แต่เป็นสัญลักษณ์ของความอดทน ความชาญฉลาด และการใช้โอกาสในเวลาที่เหมาะสม ปลาในตะกร้าหรือคันเบ็ดสื่อถึงความสำเร็จที่ได้มาโดยไม่ต้องเร่งรีบ
     
      

สถานะและการเคารพบูชา

1. เป็นเซียนหรือเทพเจ้า

   • ในบางตำนาน เฒ่าประมงตกปลาไม่ได้เป็นเทพเจ้าโดยตรง แต่ถูกมองว่าเป็น “เซียน” (仙人) หรือผู้ที่บรรลุภูมิปัญญาทางธรรมชาติและสติปัญญา ในขณะที่บางพื้นที่อาจมองเขาในฐานะตัวแทนของนักปราชญ์หรือผู้มีภูมิปัญญาสูง
   • การที่เขามีสัญลักษณ์ของชีวิตที่สงบและเข้าใจธรรมชาติ ทำให้เฒ่าประมงตกปลาถูกเคารพและนับถือในฐานะตัวแทนของความสุขแบบเรียบง่าย และการรู้จักใช้ชีวิตอย่างชาญฉลาด
      

2. ความหมายและวัตถุประสงค์ในการบูชา

   • ผู้ที่เคารพบูชาเฒ่าประมงมักจะขอพรให้มีสติปัญญาและความสามารถในการใช้โอกาสในชีวิตอย่างเหมาะสม โดยเฉพาะในธุรกิจการค้า การทำงาน หรือการเจรจาต่อรอง เพราะเขาเป็นสัญลักษณ์ของการได้ประโยชน์จากสถานการณ์ที่ดูเหมือนจะไม่เป็นประโยชน์
   • อีกทั้งเฒ่าประมงตกปลายังเป็นสัญลักษณ์ของความอดทน ความสงบ และการไม่เร่งรีบในการแสวงหาความสำเร็จ ซึ่งเป็นคุณธรรมที่คนจีนมองว่าสำคัญ
      

3. วัตถุประสงค์ในการนับถือ

   • คนที่นับถือเฒ่าประมงตกปลามักขอพรในด้านการค้า การทำธุรกิจ การเจรจาต่อรอง ให้มีโอกาสและได้ผลประโยชน์จากสถานการณ์ที่ไม่คาดคิด หรือใช้สติปัญญาในการพัฒนาตนเอง นอกจากนี้ยังขอให้มีความสงบและสุขในชีวิตคล้ายกับวิถีชีวิตเรียบง่ายของเฒ่าประมงตกปลา
     
      

บทสรุปของเฒ่าประมงตกปลา

ท่านเป็นตัวแทนของความชาญฉลาด ความสุขแบบเรียบง่าย และการใช้โอกาสอย่างเหมาะสม ในวัฒนธรรมจีน เขาถูกนับถือในฐานะเซียนหรือนักปราชญ์มากกว่าเทพเจ้า แต่คุณธรรมของเขากลับมีอิทธิพลอย่างมากต่อการดำเนินชีวิตของผู้คน