จิ๋นซีฮ่องเต้ หรือชื่อเต็มว่า ฉินสื่อหวงตี้ (秦始皇帝) เป็นจักรพรรดิองค์แรกของจีนที่รวมแผ่นดินจีนเป็นหนึ่งเดียว และเป็นผู้ก่อตั้งราชวงศ์ฉิน (221–206 ปีก่อนคริสต์ศักราช) นับว่าเป็นบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์จีนที่มีอิทธิพลอย่างมากต่อการปกครอง การบริหาร และวัฒนธรรมจีนยุคต่อมา
ประวัติชีวิตโดยย่อ
1. ชื่อจริงและตระกูล
จิ๋นซีฮ่องเต้มีชื่อเดิมว่า อิ๋งเจิ้ง (嬴政) เกิดในปี 259 ก่อนคริสต์ศักราช เป็นบุตรของเจ้าชายอี้เหรินแห่งรัฐฉิน ซึ่งในขณะนั้นเป็นตัวประกันอยู่ที่รัฐจ้าว อิ๋งเจิ้งเกิดในช่วงที่ตระกูลกำลังเผชิญความวุ่นวาย ทำให้ต้องเจริญเติบโตในรัฐจ้าวที่เป็นศัตรูกับรัฐฉิน
2. ขึ้นสู่บัลลังก์
เมื่ออายุ 13 ปี อิ๋งเจิ้งขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์แห่งรัฐฉิน หลังจากที่บิดาของเขาสิ้นพระชนม์ ในช่วงแรกยังเป็นเพียงหุ่นเชิด แต่เมื่อเข้าสู่วัยหนุ่ม อิ๋งเจิ้งเริ่มแสดงอำนาจด้วยการจัดการบริหารและปกครองด้วยตนเองอย่างเด็ดขาด
3. การรวมแผ่นดินจีน
หลังจากจัดการกับปัญหาภายในรัฐแล้ว อิ๋งเจิ้งเริ่มขยายอำนาจไปยังรัฐอื่น ๆ โดยอาศัยการรบที่เข้มแข็ง การรวมแผ่นดินของจีนจบสิ้นในปี 221 ก่อนคริสต์ศักราช ทำให้รัฐต่าง ๆ ได้แก่ รัฐจ้าว รัฐฉี รัฐฉู่ รัฐเว่ย รัฐฮั่น และรัฐเยี่ยน ถูกยึดครองและรวมเข้าเป็นหนึ่งเดียวกับรัฐฉิน
4. การเปลี่ยนแปลงการปกครองและการใช้ชื่อ
เมื่อรวมแผ่นดินสำเร็จแล้ว อิ๋งเจิ้งได้เปลี่ยนแปลงการปกครอง โดยตั้งตนเป็นจักรพรรดิ และใช้นามว่า ฉินสื่อหวงตี้ หรือ “จิ๋นซีฮ่องเต้” ซึ่งหมายถึง “จักรพรรดิองค์แรกแห่งฉิน” ซึ่งถือว่าเป็นการตั้งชื่อจักรพรรดิที่เป็นมาตรฐานใหม่
5. การบริหารบ้านเมืองและการปฏิรูป
จิ๋นซีฮ่องเต้ใช้มาตรการปกครองที่เข้มงวดและเคร่งครัด รวมถึงการปฏิรูปในหลายด้าน:
- การบริหารการปกครอง: จัดระบบการปกครองให้มีศูนย์กลางและรวมอำนาจไว้อย่างชัดเจน กำจัดอำนาจขุนนางท้องถิ่น
- การสร้างมาตรฐาน: บัญญัติให้ใช้ตัวอักษรและระบบหน่วยวัดเป็นแบบเดียวกันทั่วประเทศ เพื่อให้การสื่อสารและการค้าราบรื่นยิ่งขึ้น
- การก่อสร้างทางประวัติศาสตร์: สร้างกำแพงเมืองจีนเพื่อป้องกันการรุกรานจากชนเผ่าทางเหนือ สร้างระบบทางหลวงและคลองลำเลียงที่เชื่อมโยงทั่วแผ่นดินจีน
- เผาทำลายหนังสือ: เข้าควบคุมความคิดของประชาชนโดยการเผาหนังสือที่เขียนถึงวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาล รวมถึงหนังสือที่มีความเห็นต่างทางการเมืองและปรัชญา
6. วาระสุดท้ายของชีวิต
จิ๋นซีฮ่องเต้เสียชีวิตในปี 210 ก่อนคริสต์ศักราช ขณะเดินทางไปตระเวนตรวจบ้านเมือง เนื่องจากพระองค์มีความต้องการที่จะเป็นอมตะ จึงพยายามแสวงหายาอายุวัฒนะ ซึ่งสุดท้ายทำให้เขาทรงเจ็บป่วยจนสิ้นพระชนม์
บุคลิกลักษณะ นิสัย และท่าทาง
-
บุคลิกลักษณะ
- เคร่งขรึมและเด็ดขาด: จิ๋นซีฮ่องเต้มีบุคลิกที่จริงจังและเคร่งขรึม มีความตั้งใจและเด็ดขาดในการตัดสินใจ
- มีพลังแห่งการนำที่เข้มแข็ง: จิ๋นซีฮ่องเต้สามารถรวบรวมรัฐต่าง ๆ และจัดการขุนนาง รวมถึงเหล่าทหารให้ทำตามคำสั่งได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- กล้าเสี่ยงและมีความทะเยอทะยานสูง: เขามีความฝันที่ยิ่งใหญ่และพร้อมทำทุกอย่างเพื่อบรรลุความฝันนั้น เช่น การเป็นอมตะ การรวมแผ่นดิน และการก่อสร้างมหากาพย์ต่าง ๆ
-
นิสัย
- โหดเหี้ยมและเผด็จการ: เขามักใช้อำนาจอย่างรุนแรงในการจัดการปัญหา โดยเฉพาะกับผู้ที่ไม่เห็นด้วยกับเขา หรือแสดงอาการต่อต้าน
- มีความเชื่อมั่นในตัวเองสูง: จิ๋นซีฮ่องเต้เชื่อมั่นในความคิดของตัวเองมาก บางครั้งถึงขั้นไม่รับฟังคำแนะนำจากผู้อื่น โดยเฉพาะในเรื่องการแสวงหายาอายุวัฒนะ
- พยายามควบคุมทุกสิ่งรอบตัว: จักรพรรดิผู้ยิ่งใหญ่ต้องการให้บ้านเมืองอยู่ในระเบียบเดียวกัน และเข้มงวดในเรื่องกฎเกณฑ์และความสามัคคี
-
ท่าทางและการแสดงออก
- ท่าทางสง่างามและทรงพลัง: จิ๋นซีฮ่องเต้มักมีท่าทางที่หนักแน่นและทรงพลัง ซึ่งแสดงถึงความยิ่งใหญ่และอำนาจของจักรพรรดิ
- สีหน้าที่เคร่งขรึม: สีหน้าของเขามักจะแสดงออกถึงความเคร่งขรึม ไม่ได้แสดงอารมณ์อ่อนโยนหรือเป็นมิตรต่อคนทั่วไป
จิ๋นซีฮ่องเต้เป็นผู้ที่มีทั้งคุณูปการและข้อวิพากษ์วิจารณ์มากมายในประวัติศาสตร์ แม้จะถูกจดจำในฐานะผู้รวมแผ่นดิน แต่การใช้อำนาจที่เด็ดขาดและโหดเหี้ยมก็ทำให้เขาถูกกล่าวถึงในแง่ที่หลากหลาย โดยเฉพาะการเผาหนังสือและการจัดการกับผู้ที่ไม่เห็นด้วย
