![]() |
ท้าวเวสสุวรรณจีน 多闻天王 (เหวินเทียนหวัง) |
ท้าวเวสสุวรรณในวัฒนธรรมจีนที่มีชื่อเรียกว่า "เหวินเทียนหวัง" (多闻天王, Duō Wén Tiān Wáng) เป็นหนึ่งในสี่จตุโลกบาล (四大天王, Sì Dà Tiān Wáng) ซึ่งเป็นเทพผู้พิทักษ์สวรรค์ทั้งสี่ทิศของวัดในศาสนาพุทธจีน และได้รับการเคารพนับถืออย่างสูงในวัฒนธรรมจีน ญี่ปุ่น ทิเบต และเกาหลี เหวินเทียนหวังตรงกับท้าวเวสสุวรรณในวัฒนธรรมอินเดียหรือพุทธศาสนาเถรวาท โดยมีบทบาทในการปกป้องมนุษย์และโลกจากอันตรายต่าง ๆ
ประวัติและตำนานของท่านเหวินเทียนหวัง
ชื่อ "เหวินเทียนหวัง" (多闻天王) มีความหมายว่า "เทพผู้ได้ยินมาก" หรือ "เทพผู้มีหูไวต่อเสียง" สื่อถึงความสามารถในการรับรู้สิ่งที่เกิดขึ้นในโลกทุกมุม เป็นผู้ปกป้องทิศเหนือของเขาพระสุเมรุ (ภูเขาสูงที่สุดในจักรวาลตามความเชื่อในศาสนาพุทธ) ในฐานะหนึ่งในจตุโลกบาล
ในภาษาสันสกฤต เหวินเทียนหวังถูกเรียกว่า "ไวศรวัณ" (Vaiśravaṇa) หรือ "กุเวร" ซึ่งเป็นเทพผู้คุ้มครองความมั่งคั่ง และยังเป็นผู้พิทักษ์กฎแห่งกรรม นอกจากความรับผิดชอบด้านการปกป้องทิศเหนือและการสอดส่องสิ่งต่าง ๆ เหวินเทียนหวังยังเป็นเทพที่ปกป้องพระพุทธศาสนาและเหล่าสัตว์โลกจากสิ่งชั่วร้ายและภัยต่าง ๆ
ลักษณะภาพลักษณ์ของเหวินเทียนหวัง
ในศิลปะจีนและพุทธศิลป์ทั่วไป เหวินเทียนหวังมักถูกวาดภาพให้ถือร่มหรือฉัตรที่เป็นสัญลักษณ์แห่งความคุ้มครอง และบางครั้งถือหอกหรือดาบเพื่อแสดงถึงอำนาจในการปกป้องสรรพสิ่ง มักสวมชุดเกราะอันหรูหรา แสดงถึงความเป็นเทพนักรบ และยืนหรือนั่งบนตัวสัตว์ประหลาดที่ดูคล้ายมังกรหรือนาค
ตามความเชื่อของคนจีน เหวินเทียนหวังยังเป็นเทพที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมปีศาจและป้องกันภัยอันตราย เขามีอำนาจเหนือเหล่าภูตผีและสามารถปราบปรามพวกเขาได้ จึงเป็นที่เคารพนับถืออย่างมากในฐานะเทพผู้ปกป้องบ้านเมืองและให้ความมั่งคั่ง
ตำนานที่เกี่ยวข้อง
ในบางเรื่องเล่าเกี่ยวกับเหวินเทียนหวัง เขาเคยเป็นมนุษย์มาก่อนและบำเพ็ญเพียรเพื่อบรรลุความเป็นอมตะ จนกระทั่งได้รับหน้าที่เป็นเทพที่คอยปกป้องโลกและเป็นเทพผู้คุ้มครองทรัพย์สมบัติ ตำนานเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงบทบาทในการปกป้องผู้ที่อุทิศตนให้กับความดีงาม และการรักษาความเป็นธรรมในโลก
ความสัมพันธ์กับเทพจตุโลกบาลอื่น ๆ
เหวินเทียนหวังเป็นหนึ่งในจตุโลกบาลที่มีหน้าที่ปกป้องทิศทั้งสี่ ได้แก่
เจินชางเทียนหวัง (增長天王, Zēng Zhǎng Tiān Wáng) เทพผู้ปกป้องทิศตะวันออก ถือดาบหรือดาบไฟ
ฉื่อกว๋อเทียนหวัง (持國天王, Chí Guó Tiān Wáng) เทพผู้ปกป้องทิศใต้ ถือพิณหรือเครื่องดนตรี
กวงมู่เทียนหวัง (廣目天王, Guǎng Mù Tiān Wáng) เทพผู้ปกป้องทิศตะวันตก ถือขวานหรือปืนใหญ่
เหวินเทียนหวัง (多闻天王) เทพผู้ปกป้องทิศเหนือ ถือร่มหรือฉัตร
การบูชาและเคารพบูชา
ในวัดพุทธของจีนและในประเทศที่ได้รับอิทธิพลจากศาสนาพุทธแบบมหายาน จะมีรูปปั้นของเหวินเทียนหวังและเทพจตุโลกบาลอื่น ๆ ตั้งอยู่ที่ประตูทางเข้าของวัด เพื่อป้องกันวิญญาณร้ายหรือสิ่งชั่วร้ายไม่ให้เข้ามาในวัด นอกจากนี้ การบูชาเหวินเทียนหวังยังเป็นที่นิยมในหมู่ชาวพุทธเพื่อขอพรให้คุ้มครองจากภัยอันตรายและให้โชคลาภ ความร่ำรวย
โดยสรุป เหวินเทียนหวัง (多闻天王) หรือท้าวเวสสุวรรณในวัฒนธรรมจีนเป็นเทพผู้คุ้มครองทิศเหนือ มีหน้าที่หลักในการปกป้องมนุษย์และพระพุทธศาสนา และยังมีบทบาทเป็นเทพแห่งความมั่งคั่งและโชคลาภอีกด้วย
|
หมายเหตุ
ตัวเหวินเทียนหวัง (เป็นสำเนียงจีนกลาง) ตอบุ๊งเทียงอ้วง (多闻天王) เป็นสำเนียงแต้จิ๋ว
หรือซื่อต้าเทียนหวัง สำเนียงจีนกลาง หรือ สี่ไต้เทียงอ้วง ในสำเนียงแต้จิ๋ว
|
ในวัฒนธรรมจีน เหวินเทียนหวังได้รับการพรรณนาว่าเป็นเทพนักรบผู้ยิ่งใหญ่ มีรูปลักษณ์สง่างาม องอาจ ใบหน้ามักจะดูสงบและเข้มแข็ง เขาเป็นเทพผู้ปกป้องและปกครองทิศเหนือ ไม่ใช่ในฐานะ "ยักษ์" แต่ในฐานะเทพเจ้าแห่งความมั่งคั่งและความคุ้มครอง การไม่มีเขี้ยวทำให้ดูสง่างามมากกว่าดูเป็นยักษ์ที่ดุดันและน่าเกรงขามแบบในวัฒนธรรมไทย |
![]() |