ตารางวันไหว้เจ้าประจำปี

ที่มาของการไหว้ “โป๊ยโจ่ย” (八节) ประเพณีและความเชื่อในประวัติศาสตร์จีน

การไหว้ “โป๊ยโจ่ย” (八节) หรือ "เทศกาลไหว้เจ้าทั้งแปด" ถือเป็นหนึ่งในประเพณีเก่าแก่ที่สะท้อนถึงความศรัทธาและเคารพต่อบรรพบุรุษและเทพเจ้าในศาสนาพื้นบ้านของชาวจีน ซึ่งมีความเชื่อมโยงกับธรรมชาติและจังหวะชีวิตตามปฏิทินจันทรคติ ประเพณีนี้เป็นการแสดงออกถึงความกตัญญู ความหวังดี และการขอพรเพื่อให้ชีวิตดำเนินไปอย่างราบรื่นตลอดทั้งปี

การไหว้ “โป๊ยโจ่ย” และความสำคัญในวิถีชีวิตชาวจีน

แนวคิดเรื่องธาตุและฤดูกาล ประเพณีโป๊ยโจ่ยมีพื้นฐานจากแนวคิด “อู่ซิง” (五行) หรือธาตุทั้งห้า ซึ่งประกอบด้วย ไม้ ไฟ ดิน ทอง และน้ำ และเชื่อว่าธาตุเหล่านี้มีผลต่อการดำเนินชีวิตและความเป็นอยู่ เมื่อสภาพธรรมชาติเกิดการเปลี่ยนแปลงตามฤดูกาล ชาวจีนโบราณจะประกอบพิธีกรรมเพื่อบูชาเทพเจ้าต่างๆ รวมถึงการไหว้บรรพบุรุษเพื่อขอความเป็นสิริมงคล ความสำคัญของ “เลขแปด” (八) ในวัฒนธรรมจีน ชาวจีนเชื่อว่า “แปด” เป็นเลขมงคลที่หมายถึงความเจริญรุ่งเรืองและความโชคดี การไหว้เทศกาลทั้งแปดจึงเสมือนเป็นการปฏิบัติที่ช่วยให้ครอบครัวและชุมชนอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขตลอดปี ลำดับการไหว้ตามฤดูกาล การไหว้โป๊ยโจ่ยประกอบไปด้วยเทศกาลสำคัญตามปฏิทินจีน ได้แก่ วันตรุษจีน วันสารทจีน วันไหว้พระจันทร์ และวันไหว้บัวลอย โดยในแต่ละเทศกาลจะมีการจัดโต๊ะบูชาพร้อมกับเครื่องเซ่นไหว้เฉพาะ เช่น อาหาร ผลไม้ ขนม และธูปเทียน เพื่อถวายแด่เทพเจ้าหรือดวงวิญญาณของบรรพบุรุษ ทั้งนี้ ในแต่ละช่วงจะมีความหมายเฉพาะเจาะจง เช่น วันตรุษจีนเป็นการไหว้เพื่อขอพรในปีใหม่ วันเช็งเม้งเป็นการไหว้เพื่อแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษ บทบาทของการไหว้ในสังคมจีนปัจจุบัน แม้ยุคสมัยจะเปลี่ยนแปลงไป แต่ชาวจีนยังคงสืบสานประเพณีโป๊ยโจ่ยอย่างเหนียวแน่น ครอบครัวมักจัดงานรวมตัวกันในเทศกาลเหล่านี้ เป็นโอกาสให้คนในครอบครัวได้พบปะและรำลึกถึงบรรพบุรุษ อีกทั้งยังเป็นการส่งต่อคุณค่าความกตัญญูและความเคารพต่อธรรมชาติจากรุ่นสู่รุ่น

การไหว้โป๊ยโจ่ยจึงไม่ใช่แค่พิธีกรรม แต่เป็นสะพานเชื่อมโยงระหว่างผู้คนกับธรรมชาติและบรรพบุรุษ เพื่อให้เกิดความสมดุลในชีวิตและความเจริญรุ่งเรืองในทุกฤดูกาล