เทพเจ้าไฉ่ซิ้งเอี้ย
![]() |
ภาพเทพเจ้าไฉ่สิ่งเอี้ย (财神) สายบุ๋น (文财神): |
เทพเจ้าไฉ่สิ่งเอี้ย (财神) |
ไฉ่ซิ่งเอี้ย (财神) หรือที่รู้จักในภาษาไทยว่า เทพเจ้าแห่งโชคลาภ เป็นเทพเจ้าที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในวัฒนธรรมจีน โดยเฉพาะในด้านการเงิน ความมั่งคั่ง และโชคลาภ ในบรรดาเทพเจ้าจีน ไฉ่ซิ่งเอี้ยได้รับการเคารพบูชาจากผู้คนมากมาย ไม่ว่าจะเป็นพ่อค้า นักธุรกิจ หรือผู้ที่ต้องการความเจริญรุ่งเรืองทางการเงิน
ประเภทของไฉ่ซิ่งเอี้ย ตามความเชื่อดั้งเดิม ไฉ่ซิ่งเอี้ยมี 2 ประเภทหลัก ๆ คือ:
บู๊ไฉ่ซิ่ง (武财神) หรือ ไฉ่ซิ่งเอี้ยฝ่ายบู๊ เป็นเทพเจ้าแห่งโชคลาภที่มีลักษณะของนักรบ แข็งแกร่งและเด็ดขาด นิยมบูชาเพื่อป้องกันภัยและเพิ่มโชคลาภทางการเงิน ไฉ่ซิ่งเอี้ยฝ่ายบู๊นี้มักจะเป็นตัวแทนโดยเทพเจ้าอย่างเช่น กวนอู (关羽) ซึ่งเป็นนักรบในประวัติศาสตร์ของจีนที่มีชื่อเสียงในด้านความซื่อสัตย์และความกล้าหาญ กวนอูถูกเคารพนับถือในฐานะเทพแห่งความมั่งคั่งที่มีอำนาจปกป้องผู้ศรัทธา
บุ๋นไฉ่ซิ่ง (文财神) หรือ ไฉ่ซิ่งเอี้ยฝ่ายบุ๋น เป็นเทพเจ้าที่เน้นไปทางการศึกษาหรือปัญญา และโชคลาภทางการงาน การค้า และความเจริญรุ่งเรืองในชีวิต ไฉ่ซิ่งเอี้ยฝ่ายบุ๋นนี้มักจะปรากฏในรูปของเทพเจ้าที่ดูสงบและใจดี เช่น เทพเจ้าปี่กั้น (比干) และ เทพเจ้าเจิ้งจงซุ (范蠡) ซึ่งเป็นบุคคลที่มีความสามารถด้านการปกครองและการค้าขายในประวัติศาสตร์จีน
|
![]() |
ภาพเทพเจ้าไฉ่สิ่งเอี้ย (财神) สายบู๊ (武财神) |
|
ไฉ่สิ่งเอี้ย หรือ จ่ายสินเอี้ย (อักษรจีน: 财神; พินอิน: Cái-shén; อังกฤษ: Cai Shen, God of wealth, God of fortune) เป็นเทพเจ้าของจีนที่ให้คุณทางด้านเงินทอง และโชคลาภ (เทพเจ้าแห่งโชคลาภ) ซึ่งสำหรับชาวจีนแล้วถือเป็นเทพเจ้าที่มีความสำคัญมากที่สุดในการเริ่มเข้าสู่ปีนักษัตรใหม่ (ตรุษจีน) เนื่องจากเป็นเทพเจ้าที่ได้รับการกราบไหว้เป็นองค์แรกทีเดียว |
โดยคำว่า "ไฉ่สิ่ง" หรือ "ไฉซิ้ง" มีความหมายว่า "ทรัพย์สิน" หรือ "สิริมงคล" "เอี้ย" หมายถึง "เทพเจ้า" โดยเทพที่ได้รับการนับถือว่าเป็นไฉ่ซิ้งเอี้ย มีด้วยกันหลายองค์ แต่องค์ที่ได้รับการบูชามากที่สุด คือ ฟ่านหลี และปี่ กั้น ซึ่งเป็นบุคคลที่มีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์ โดยถือว่าเป็นไฉ่สิ่งเอี้ยฝ่ายบุ๋น ขณะที่จ้าวกงหมิง และกวนอู ถือเป็นไฉ่สิ่งเอี้ยฝ่ายบู๊
การบูชาไฉ่สิ่งเอี้ย สามารถพบได้ในหลายประเทศในทวีปเอเชีย เช่น ทิเบต, จีน, ญี่ปุ่น, เกาหลี, อินเดีย, ไทย, มาเลเซีย, สิงคโปร์, อินโดนีเซีย, มาเก๊า, ฮ่องกง เป็นต้น
ไฉ่สิ่งเอี้ยที่มีความเก่าแก่ที่สุดพบที่บนหน้าผาในทิเบต เรียกว่าปางชัมภล
|
เชื่อว่าไฉ่สิ่งเอี้ย จะเสด็จมายังโลกมนุษย์เพียงปีละครั้ง คือ ในวันตรุษจีน ดังนั้น ชาวจีนตั้งแต่โบราณเมื่อเข้าสู่วันตรุษจีน (นับตั้งแต่ 0.00 น.) จะทำการตั้งโต๊ะบูชาไฉ่สิ่งเอี้ย โดยการหันหน้าไปทิศต่าง ๆ ที่เชื่อว่าไฉ่สิ่งเอี้ยจะเสด็จลงมา ซึ่งจะแตกต่างกันไปในแต่ละปี โดยเวลาที่จะทำการบูชา คือ 23.00–01.00 น. ของวันตรุษจีน โดยทำการบูชาที่ดาดฟ้าบ้านหรือหลังคาบ้าน หรือระเบียงบ้านชั้นสองหรือสาม หรือหน้าบ้านก็ได้
ซึ่งของที่ทำการบูชาใช้ของหวาน เช่น ผลไม้, อาหารเจ, บัวลอย, สาคู หรือของรับประทานต่าง ๆ ที่มีสีสันสดใส แต่ไม่ใ้ช้ของคาวหรือเนื้อสัตว์ พร้อมกับนำสิ่งที่เกี่ยวข้องกับเงินทอง เช่น สมุดบัญชีธนาคาร, เช็ค หรือกระเป๋าเงิน มาตั้งวางไว้ด้วย เป็นต้น และเมื่อธูปที่ใช้บูชาใกล้มอดให้รีบนำเข้าบ้าน และปิดประตูหน้าต่างให้สนิท เพื่อให้ควันธูปที่เหลือนั้นตลบอบอวลอยู่ภายในบ้าน เชื่อว่าเป็นการอัญเชิญไฉ่สิ่งเอี้ยเข้ามาประทับในบ้าน |
ตำนานและความเชื่อเกี่ยวกับไฉ่ซิ่งเอี้ย
ในตำนานของจีน ไฉ่ซิ่งเอี้ย ถูกกล่าวถึงในฐานะเทพเจ้าที่มีอำนาจบันดาลโชคลาภและความมั่งคั่งแก่ผู้ที่บูชาอย่างตั้งใจ ตามความเชื่อบางเรื่อง ไฉ่ซิ่งเอี้ยจะลงมายังโลกในวันขึ้นปีใหม่ตามปฏิทินจีน ผู้คนจึงนิยมบูชาไฉ่ซิ่งเอี้ยในช่วงนี้เพื่อขอพรให้มีความเจริญรุ่งเรืองตลอดปี
การบูชาไฉ่ซิ่งเอี้ยมักจะทำในช่วงเวลาพิเศษ เช่น วันตรุษจีน ซึ่งเชื่อว่าเป็นวันที่ไฉ่ซิ่งเอี้ยจะลงมาประทานโชคลาภ การบูชาจะมีการจัดเตรียมของไหว้ต่าง ๆ เช่น ผลไม้ ขนม และธูปเทียน รวมถึงการวางรูปปั้นหรือภาพของไฉ่ซิ่งเอี้ยในที่สำคัญ ๆ ของบ้านหรือร้านค้า
การบูชาไฉ่ซิ่งเอี้ย สำหรับวิธีการบูชาไฉ่ซิ่งเอี้ยเพื่อความเจริญรุ่งเรืองนั้นมีขั้นตอนสำคัญหลายอย่าง:
เตรียมของไหว้ ผู้คนจะเตรียมเครื่องเซ่นไหว้ เช่น ผลไม้มงคล ขนมหวาน น้ำชา และเครื่องหอม เพื่ออัญเชิญไฉ่ซิ่งเอี้ยมายังบ้านหรือร้านค้า
ทิศทางในการบูชา หนึ่งในความเชื่อสำคัญคือการหันไปในทิศทางที่เป็นมงคลในช่วงเวลาที่เหมาะสม โดยจะมีการคำนวณทิศทางจากผู้รู้หรือนักพยากรณ์
พิธีไหว้ พิธีบูชาเทพเจ้าไฉ่ซิ่งเอี้ยมักเริ่มตั้งแต่ช่วงเช้าตรู่หรือหลังเที่ยงคืนของวันตรุษจีน เพื่ออัญเชิญโชคลาภมาตลอดปี
ลักษณะของไฉ่ซิ่งเอี้ย
รูปปั้นของไฉ่ซิ่งเอี้ยมักปรากฏในรูปของชายชราที่ถือทองคำ หรือวัตถุสัญลักษณ์แห่งความมั่งคั่ง เช่น ค้อนทอง ถุงเงิน หรือถุงสมบัติ ใบหน้าของไฉ่ซิ่งเอี้ยมักมีความสงบและเมตตา โดยเครื่องแต่งกายของท่านมักเป็นสีแดงหรือทอง ซึ่งเป็นสีที่สื่อถึงความรุ่งเรืองและโชคลาภ
ความสำคัญในสังคม
เทพเจ้าไฉ่ซิ่งเอี้ยมีความสำคัญมากในเชิงจิตวิญญาณและวัฒนธรรม โดยเฉพาะในกลุ่มพ่อค้าและนักธุรกิจที่เชื่อว่าการบูชาท่านจะช่วยนำพาความโชคดีและความเจริญรุ่งเรืองมาสู่กิจการ ผู้คนมักสร้างหิ้งบูชาไฉ่ซิ่งเอี้ยไว้ในร้านค้าหรือบ้านเพื่อขอพรเกี่ยวกับโชคลาภ ความมั่งคั่ง และความสำเร็จในธุรกิจ
|
![]() |
" รวมเทพเจ้าไฉ่สิ่งเอี้ยครบทุกปาง " |
|
![]() |
|
![]() |
เครื่องสักการะ บูชาเทพเจ้าแห่งโชคลาภ นิยมจัดกันดังนี้ครับ
1. รูปภาพ หรือรูปปั้น (หากไม่มีเวลาไหว้ก็ให้ตั้งจิตรำลึกถึงท่าน)
2. แจกันดอกไม้สด 1 คู่
3. เทียนแดง 1 คู่
4. กระถางธูป 1 ใบ (ปกติให้ใช้แยกต่างหาก เพราะเมื่อไหว้เสร็จแล้วก็อัญเชิญเข้าบ้านและตั้งบูชาไว้ตลอดปี)
5. ธูป 3 ดอก (บางท่านนิยมจุด 5 ดอก ก็ไม่ผิดแต่ประการใด)
6. หงิ่งเตี๋ย 12 ชุด
7. กิมหงิ่งเต้า 1 คู่
8. เทียงเถ้าจี๊ 1 ชุด
9. ผลไม้ 5 อย่าง
10. สาคูแดงต้มสุก 5 ถ้วย (ต้มสาคูแล้วใส่น้ำแดงเฮลบลูบอย)
11. น้ำชา 5 ถ้วย
12. ข้าวสวย 5 ถ้วย
13. เทียบเชิญแดง 1 แผ่น
14. เทียบเชิญสีเขียว 1 แผ่น
15. ขนมจันอับ 1 จาน
16. เจไฉ่ 5 อย่าง (เช่น เห็ดหอม, เห็ดหูหนู, ดอกไม้จีน, วุ้นเส้น, ฟองเต้าหู้)
*** ชุดไหว้องค์ไฉ่ซิ่งเอี้ย ปกติจะมีวางขายตามศาลเจ้าจีนทั่วไป หรือร้านขายพวกของมงคลของจีน ส่วนของไหว้เช่น ข้าว ผลไม้ สาคูแดง เจไฉ่ ไว้เตรียมในวันไหว้ก็ได้
**ตัวอย่างการขอพร**
“ วันนี้เป็นวันดี เดือนดี เวลาดี ข้าพเจ้า.....(บอกชื่อนาม-สกุลตนเอง) และบริวาร ขออัญเชิญพระองค์ เสด็จลงมารับเครื่องสักการะบวงสรวงของข้าพเจ้า อันได้แก่ ดอกไม้ ธูปเทียน ของหอม ผลไม้มงคล อาหารเจ ของหวาน น้ำชา กระดาษเงินทอง เครื่องบรรณาการ และ สิ่งมงคลทั้งหลาย...
ขอท่านได้โปรดอำนวยพรให้ข้าพเจ้าและบริวาร จงมีแต่ความสุข ความเจริญ มีโชค มีลาภ มีวาสนา มีทรัพย์สินเงินทองเพิ่มพูน ทำมาค้าขึ้น หน้าที่การงานเจริญก้าวหน้า ชีวิตปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ ขอให้สิ่งอันเป็นมงคลร้อยแปดพันประการจงบังเกิดขึ้นแก่ครอบครัวข้าพเจ้านับตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป ขอพระองค์ โปรดคุ้มครองดวงชะตาชีวิตข้าพเจ้าและบริวาร ให้พ้นจากความทุกข์ยาก ปราศจากภยันตรายและสิ่งอัปมงคลทั้งปวง ศัตรูหมู่มาร ผู้คิดร้าย เรื่องร้าย อุปสรรค ความขัดข้องทั้งหลายจงพินาศหมดไป และหากวันนี้มีสิ่งหนึ่งสิ่งใดที่ข้าพเจ้าทำขาดตกบกพร่องไป ขอพระองค์ได้โปรดเมตตาละเว้นโทษแก่ข้าพเจ้าและบริวารด้วยเทอญ สาธุ สาธุ สาธุ ”
การเปิดงานใหม่ ก่อนถึงวันตรุษจีน คนจีนจะทำความสะอาดที่อยู่อาศัย สำนักงานเพื่อขจัดสิ่งอัปมงคล ความหม่นหมอง ทั้งหลายออกไป และถือโอกาสนี้ทำการซ่อมแซม ปรับปรุงให้ดูใหม่ สวยงาม เพื่อต้อนรับโชคลาภ สิริมงคล(การซ่อมแซมใดๆ ต้องดูฤกษ์เสมอ) หลังจากการไหว้เทพเจ้าไฉ่ซิ้งเอี้ย(เทพเจ้าแห่งโชคลาภ) กิจการร้านค้าของคนจีนจะหยุดงานประมาณ 3 วัน ในช่วงนี้จะห้ามกวาดบ้าน จนถึงวันเปิดงานใหม่ เพราะถือว่ากวาดเอาโชคลาภหายไปหมด(เคล็ดลับดังกล่าวใช้วันเปิดร้าน หรือวันนี้ขึ้นบ้านใหม่เช่นเดียวกัน) นอกจากนี้ ห้ามทำของแตกหัก จะเสียทรัพย์ มีเรื่องราว และห้ามพูดคำหยาบ แต่ให้คิดดี เพื่อเป็นศิริมงคลแก่ตนเองและผู้อื่น
ฤกษ์เปิดงานใหม่
วันชิวลี่ เป็นวันซิ้งเหลาะที (เหล่าเอี้ยเหลาะที) คือวันที่เทพเจ้าเสด็จลงมาจากสวรรค์ หลังจากที่ได้ไปเฝ้าเง็กเซียนฮ่องเต้ เป็นวันที่เหมาะสมที่สุดในการเปิดงานใหม่เพราะเทพเจ้าก็เริ่มงานในวันนี้เช่นเดียวกัน โดยให้จัดของไหว้เจ้าที่ (จะเปลี่ยนกิมฮวย และอั่งติ้วใหม่ด้วยก็ได้) สิ่งศักดิ์สิทธิ์ของจีนในตอนเช้า แล้วทำการเปิดร้านค้าตามปกติ
|