เมื่อนานมาแล้วได้มีโอกาสพหนังสือปาฐกถาโหราศาสตร์ไทย ซึ่งร้อยกรองขึ้นโดย ร.ท.ภูมิ กาญจนัษฐายี (จันทรสาร) นายทะเบียนสมาคมโหรแห่งประเทศไทย ได้บรรยายถึงรายละเอียดของอัษฎาดาวเคราะห์ทั้ง 8 ดวง อันเริ่มแต่อาทิตย์ (1) จนถึงราหู (8) ซึ่งเราได้นำมาใช้เป็นเครื่องมือสำหรับวินิจฉัยดวงชาตาของบุคคล ในตำราโหราศาสตร์ไทยเรา นับว่าเป็นสิ่งที่ให้ความสะดวกแก่ผู้ใคร่ศึกษาในศาสตร์นี้มิใช่น้อย เพราะทำให้ทุ่นเวลาไม่ต้องเที่ยวค้นคว้าให้ลำบากต่อไปอีก เลยเป็นเหตุจูงใจที่ทำให้ตั้งปณิธานไว้ว่า ถ้าหากมีโอกาสได้รวบรวมตำราโหราศาสตร์เมื่อใด จะได้ค้นคว้ารวบรวมลักษณาการของดาวเคราะห์ต่างๆ โดยนัยเดียวกันกับที่ ร.ท.ภูมิ กาญจนัษฐายี ได้ทำขึ้นไว้ เพื่อเป็นเครื่องอุปกรณ์แก่นักศึกษาโหราศาสตร์ จะได้ใช้เป็นเครื่องมือสำหรับค้นคว้าได้โดยสะดวก ครั้นบัดนี้ได้มีโอกาสที่จะได้ทำการรวบรวมตำราโหราศาสตร์ขึ้นเป็นอันดับที่ 2 ต่อจากโหราศาสตร์ปริทรรศน์ภาค 1 จึงได้ดำเนินการไปตามเจตนาที่ได้ตั้งไว้แต่เดิมมา

                ในเรื่องการพยากรณ์ที่กล่าวถึงระยะเชิงมุมของดาวเคราะห์ที่ร่วมกัน แล้วบังเกิดผลดีเป็นโยคดีหรือโยคร้ายนั้น บางท่านอาจจะเข้าใจว่าเป็นหลักวิชชาของโหรระบบอื่น ซึ่งแท้จริงนั้นโหราจารย์ไทยเราแต่เดิมก็ได้ใช้กันสืบมา เช่นท่านอาจารย์คุณปู่นวมแห่งสำนักวัดบางลำภู (วัดสังเวชฯ) ตามที่ พ.ท.ประพิษ สุทธิบุตร ได้ให้สมญานามไว้ในพยากรณ์สารฉบับสิงหาคม 2506 ว่า “โหรเอกผู้เลขเคร่ง” ท่านอาจารย์ผู้นี้ก่อนที่จะพยากรณ์ดวงชาตาให้ผู้ใด จะต้องผูกดวงทำสมผุสองศาเสียก่อนทุกดาวเคราะห์ทำนองที่เราเรียกว่า “ดวงพิชัยสงคราม” เพื่อหาระยะเชิงมุมแล้วจึงจะให้ผลพยากรณ์ แต่ส่วนมากดวงชาตาที่ผูกโดยทำสมผุสองศาดาวเคราะห์ทุกดาวนี้ แทนที่จะเอามาใช้ทำนายกลับเอาไปไว้สำหรับกราบไหว้บูชากันเป็นส่วนมาก เลยทำเอาหลักวิชชาการในเรื่องการพยากรณ์เกี่ยวกับระยะเชิงมุมของดาวเคราะห์ที่เข้ามาร่วมเป็น โยคเสื่อมซาไป จะใช้กันอยู่เพียงโยคหน้าโยคหลัง คือที่มีระยะเชิงมุมห่างกันเป็น 60 องศาเท่านั้น สำหรับการผูกดวงชาตาโดยแบบคร่าวๆ ไม่มีการทำสมผุสองศาของดาวเคราะห์ จะใช้หลักการในเรื่องพยากรณ์เกี่ยวกับผลของการเป็นโยคไม่ได้ เพราะไม่อาจทราบถึงระยะเชิงมุมที่จะบังเกิดผลเป็นโยคได้โดยแท้จริง

                คำว่า “เกณฑ์” ก็อีกเช่นกัน โหราจารย์ไทยเราก็ใช้มาแต่ดั้งเดิม ในเรื่องการส่งกำลังของดาวเคราะห์ ดังเช่นที่กล่าวไว้ในคัมภีร์จักรทีปนี (ผูกที่ 2) บทที่ว่าด้วยฤทธิโยคและเกณฑ์ต่างๆ มิใช่ว่าจะเพิ่งมีขึ้นเมื่อมีการจัดพิมพ์ตำราโหรภารตะขึ้นเผยแพร่กันในยุคนี้ แต่โหรไทยเราส่วนมากได้พากันมองข้ามไปหมด จึงทำให้ฟังดูคล้ายกับเป็นของใหม่ไป

                การรวบรวมโหราศาสตร์ปริทรรศน์ภาค 2 อันกล่าวถึงครหวินิจฉัยนี้ ได้อาศัยหลักวิชชาจากตำราต่างๆ เป็นจำนวนมากด้วยกัน คือจากโบราณคัมภีร์ของดั้งเดิม และที่ได้พิมพ์ขึ้นใหม่ในยุคนี้เป็นบรรทัดฐาน สำหรับในด้านโหรภารตะก็ได้อาศัยบทความจากมหาคัมภีร์ปาริชาติชาดก ซึ่งท่าน พันเอก ประจวบ วัชรปาณ ได้กรุณาแปลส่งมาให้ ส่วนในด้านสายะนะนั้นได้อาศัยข้อความจากหนังสือซึ่ง “ญาณ” ผู้เชี่ยวชาญทางโหราศาสตร์สากล ได้รวบรวมร้อยกรองขึ้นไว้ เป็นเครื่องมือสำหรับสอบทานค้นคว้า หากมีการผิดพลาดขึ้นประการใด ผู้รวบรวมขอรับผิดแต่ผู้เดียว และถ้าจะเกิดขึ้นเป็นผลดีแม้แต่ส่วนน้อย ผู้เขียนขอน้อมเป็นเครื่องปฏิการพระคุณของท่านทั้งปวง บรรดาที่ได้มีส่วนช่วยอนุกูลให้หนังสือเล่มนี้ได้เป็นผลสำเร็จลงด้วยดี แม้ว่าจะเป็นโดยทางตรงหรือทางอ้อมก็ตาม

สารบัญ